Bắc kim thang cà lang bí rợ là một trong những bài hát thiếu nhi quen thuộc với tuổi thơ của không biết bao nhiêu người. Tuy nhiên, sự thật đằng sau bài hát bắc kim thang ẩn chứa điều gì? Cùng đi tìm lời giải đáp qua những phân tích dưới đây nhé!
Nội dung chính
Bắc kim thang là gì?
Đa số người Việt Nam đều đã từng nghe đến ít nhất một lần bài hát Bắc Kim Thang. Đối với trẻ em thì đó chỉ đơn giản là một bài đồng dao, không mang nhiều ý nghĩa đặc biệt, dễ nhớ, dễ thuộc.
Bắc kim thang cho đến nay vẫn còn nhiều giả thiết khác nhau về cái tên này
Trong dân gian Việt Nam, bắc kim thang là một kỹ thuật trồng cây dây leo ở miền Tây Nam Bộ. Người ta sử dụng 2 cây cột thành hình thang cân giống như kim tự tháp. Sau đó, dùng 2 cái cột đó bắt chéo với nhau, còn chân cột sẽ cắm trên mặt đất. Tiếp đó dựng thang này cách nhau 1 khoảng và chạy thành những hàng dài, nối với nhau bằng 1 kèo dài trên đầu thang để giữ cân bằng.
Còn “cà lang bí rợ” là chỉ tên một củ quả ở miền Tây là quả cà, củ khoai, quả bí rợ. Chúng đều là loại dây leo nên người ta sẽ bắc thang để cây có thể leo lên đó ra hoa, kết quả.
Và cho đến hiện nay, câu chuyện về bắc kim thang vẫn còn có nhiều giả thiết được đưa ra về nguồn gốc của cái tên này.
Nội dung bài hát bắc kim thang cà lang bí rợ
Bài hát bắc kim thang được nhiều thế hệ trẻ em biết đến với ca từ dễ nhớ và trở thành một phần tuổi thơ không thể thiếu. Lời bài hát bắc kim thang cụ thể như sau:
Bắc kim thang, cà lang bí rợ
Cột qua kèo, là kèo qua cột
Chú bán dầu qua cầu mà té
Chú bán ếch ở lại làm chi?
Con le le đánh trống thổi kèn
Con bìm bịp thổi tò tí te tò te.
Ý nghĩa bài bắc kim thang – Sự thật đằng sau bài hát bắc kim thang cà lang bí rợ
Có lẽ không phải ai cũng biết về sự thật đằng sau bài hát bắc kim thang, nếu bạn quan tâm hay tìm kiếm trên Google thì bạn sẽ thấy các cụm từ như “bắc kim thang ma” “bắc kim thang kinh dị” “bí mật bài hát bắc kim thang”…Và câu chuyện về bắc kim thang không hề như bình thường mà trong đó ẩn chứa một lớp ý nghĩa đáng sợ. Cụ thể:
Sự tích bắc kim thang
Nhiều giả thiết đưa ra về ý nghĩa của lời bài hát bắc kim thang trong đó câu chuyện bắc kim thang này được nhiều người đồng ý nhất. Đó là câu chuyện dân gian cảm động ca ngợi tình cảm bạn bè thân thiết của anh bán ếch và anh bán dầu.
Chuyện kể rằng, ở một vùng quê nọ của Nam Bộ, anh bán dầu và anh bán ếch là đôi bạn thân. Anh bán dầu từng giúp đỡ cho chuyện tiền bạc lo ma chay cho mẹ của anh bán ếch. Vì vậy, họ rất quý trọng tình bạn này.
Vào một ngày nọ, khi anh bán ếch đang đi kiếm ếch thì phát hiện trong bẫy có con chim le le và bìm bịp đang giành nhau thức ăn. Sau đó, hai con vật khẩn thiết xin anh bán ếch tha cho mình. Vốn bản tính lương thiện anh bán ếch đã tha mạng cho 2 con vật đáng thương và chúng vô cùng biết ơn anh, hứa sẽ báo đáp ơn cứu mạng.
Vài ngày sau, 2 con vật đến thông báo sắp tới có tai họa sẽ ập đến với 2 anh. Chúng nghe lỏm được rằng có 2 con ma ở sông đang bàn bạc kéo chân anh bán ếch và bán dầu xuống sông để thế mạng cho chúng được đầu thai trong 7 ngày tới.
Sự tích bắc kim thang là tình bạn cảm động của 2 người bạn
Anh bán ếch liền đem chuyện đó kể lại cho bạn mình như anh bán dầu không tin và cho rằng đó là điều mê tín. Anh bán ếch không biết làm cách nào để khuyên bạn mình tin nên đã cố tình chuốc say để anh bán dầu không đi qua sông buôn bán được. Nhưng cho đến ngày thứ 7 thì anh bán dầu sực tỉnh và nhanh chóng đi quẩy hàng qua sông ra chợ bán. Khi đi đến cầu khỉ, anh đã bị bọn ma làm phép khiến cây cầu trơn trượt làm anh bán dầu sảy chân ngã xuống mà chết.
Anh bắt ếch vì thương tiếc bạn mình nhưng vẫn còn sợ bọn ma đó nên đợi qua ngày thứ 7 anh mới ra sông vớt xác bạn mình về làm ma chay. Thấy ân nhân của mình đau lòng nên con le le và bìm bịp đến cất tiếng kêu thảm thiết như kèm trống đám ma để tiễn biệt anh bán dầu.
Qua câu chuyện cổ tích này thì mọi người đã sáng tỏ vì sao lời bài hát đồng dao lại có 4 câu cuối là: “Chú bán dầu, qua cầu mà té. Chú bán ếch, ở lại làm chi. Con le le đánh trống thổi kèn. Con bìm bịp thổi tò tí te tò te”.
Bắc kim thang chính là hình ảnh ẩn dụ cho tình cảm keo sơn, gắn bó khăng khít của anh bán ếch và anh bán dầu như lời bài hát “bắc kim thang cà lang bí rợ, cột qua kèo là kèo qua cột”. Đó là sự gắn bó, tương trợ qua lại để tồn tại, phát triển, là tình cảm của những nhân vật được nhắc đến trong sự tích Bắc kim thang.
Ý nghĩa bắc kim thang theo giả thuyết của ông Nguyễn Hữu Hiệp
Trong hội thảo khoa học năm 2003 tại trường Đại học Cần Thơ, ông Nguyễn Hữu Hiệp (An Giang) đã cho rằng, bài đồng dao này phải được hát là: “Bắt kim than, cà lang bí rợ. Cột quai chèo, chèo qua chèo lại. Bắt ngựa ô, chạy vô vườn mít. Hái lá mít, chùi đít ngựa ô”. Tuy nhiên, cách giải thích này nhiều người cho rằng khá khập khiễng, khó hiểu và vô cùng tối nghĩa.
Một số giả thuyết khác về sự thật đằng sau bài hát bắc kim thang
Bài hát Bắc Kim Thang mà ta biết vốn là bài hát đồng dao được các em nhỏ ở vùng Nam Bộ sử dụng trong trò chơi khoèo chân, vừa chơi vừa hát. Nhóm 4-5 người sẽ nắm tay nhau thành vòng trong, mỗi người đứng trụ 1 chân, chân còn lại vắt lên tay người bên cạnh. Khi bài hát kết thúc ai ngã hay chạm chân xuống đất sẽ là người thua cuộc. Trò chơi khi có sự tham gia của càng đông người thì càng vui và có thể biến tấu khác nhau tùy theo sự sáng tạo của trẻ.
Bắc kim thang là một bài hát đồng dao được hát khi chơi khoèo chân của trẻ
Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng, lời bài hát bắc kim thang có tên chính xác là “Bắt kim than” nghĩa là bắt con ngựa màu nâu sậm chỉ là những giai điệu nói về những chú ngựa mà thôi.
Một số tác phẩm được lấy cảm hứng từ bắc kim thang
Bắc kim thang có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, lan tỏa đến nhiều tác phẩm điện ảnh, âm nhạc như:
Xuân Mai bắc kim thang
Thế hệ 8x, 9x chắc chắn không lạ lẫm với cái tên bé Xuân Mai với các bài hát thiếu nhi đi cùng với năm tháng tuổi thơ đúng không nào? Với giọng ca trong trẻo, ngây thơ và hồn nhiên của Xuân Mai mà dường như những ý nghĩa “kinh dị” trong lời bài hát đã bị xóa nhòa.
Phim bắc kim thang full
Mặc dù bộ phim lấy tên là bắc kim thang nhưng nội dung của bộ phim lại không liên quan đến bài hát dân gian này. Có chăng thì bối cảnh của bộ phim này được diễn ra ở miền Tây Nam Bộ.
Bộ phim kinh dị bắc kim thang đã khiến cho khúc dân ca trở nên ám ảnh
Bộ phim bắc kim thang kể về một gia đình đông sóng ở miền sông nước Nam Bộ rất đông con cháu với các hủ tục nặng nề. Đây là 1 bộ phim thuộc thể loại phim kinh dị tâm lý có cốt truyện chỉn chu, mang nhiều ý nghĩa về nhân sinh và cũng có nhiều cảnh khiến khán giả bị hù dọa, sợ hãi.
Bắc kim thang nhảy hiện đại
Ngoài những thể loại trên thì bài dân ca bắc kim thang còn được phối với nhạc để tạo ra sự sôi động và rất bắt tai. Bởi vậy, có nhiều dancer đã sáng tạo ra nhiều điệu nhảy hiện đại mới lạ, tạo thành cách trào lưu hót trong giới trẻ.
Hy vọng với những thông tin trong bài viết sự thật đằng sau bài hát bắc kim thang là gì và ý nghĩa của chúng đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc của mình. Nếu có thắc mắc về bài viết hay đóng góp nào thì đừng ngại ngần để lại comment bên dưới để chúng tôi hoàn thiện hơn nhé!
