Hy sinh là một trong những phẩm chất quý báu, đức tính tốt của con người, là giá trị cốt lõi giúp tạo nên môi trường sống đẹp hơn. Vậy hy sinh là gì? Hi sinh hay hy sinh là viết đúng chính tả? Mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây để tìm lời giải đáp cho thắc mắc của mình nhé!
Nội dung chính
Hy sinh là gì?
Hy sinh nghĩa là gì?
Theo từ điển Tiếng Việt được xuất bản năm 1992 của Viện Ngôn ngữ học 1992, thì hy sinh có hai nghĩa:
Hy sinh được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau trong tiếng Việt
Thứ nhất, hy sinh là từ để nói về sự chấp nhận mất mát, thiệt thòi về lợi ích cá nhân một cách tự nguyện về cả tinh thần và vật chất vì một mục đích cao cả nào đó.
Thứ hai, hy sinh là động từ có nghĩa là chết vì một lý tưởng cao đẹp.
Còn theo từ điển Hán Việt của Thiều Chửu, từ hy sinh được hiểu theo nghĩa như sau:
- Hy (犧): Thời cổ đại từ “hy” được dùng để chỉ việc dùng gia súc để cúng tế thần linh, trời đất. Còn ngày nay, từ “hy” mang nghĩa là xả thân vì chính nghĩa.
- Sinh (牲): Để nói về những con vật sống dùng để hiến tế như: bò, lợn, dê, …
Để làm rõ vì sao từ hy sinh theo từ điển Hán Việt lại dùng như vậy thì người ta đã trích dẫn điển tích của vua Thành Thang (1847 – 1760 TCN) Trung Quốc khi đó đã lập đàn tế trời. Bởi trong suốt 7 năm hạn hán, không có giọt mưa nào, nên dân chúng phải đối mặt với nguy cơ đói, khát. Vì vậy, nhà vua đã quyết định lấy chính bản thân mình làm vật cúng tế để cầu mưa.
Vua Thành Thang hy sinh bản thân làm vật cúng tế để cầu mưa
Vua Thành Thang đến khoảng đất trống trong rừng và thực hiện các nghi thức cầu tế. Sau đó, trời tối và mưa rơi xuống như trút nước. Sự kiện này được xem là một tấm gương hy sinh cũng như thể hiện tình cảm của vua đối với dân chúng. Câu chuyện này về sau trở thành câu chuyện truyền cảm hứng cho nhiều người trong lịch sử Trung Quốc.
Như vậy, qua những phân tích về từ hy sinh là gì thì dù hiểu theo nghĩa nào thì hy sinh cũng là hành động quên sinh bản thân để đạt quyền lợi cho cá nhân hay tập thể. Điều này để giúp giảm thiểu thiệt hại cho bản thân hay nhóm người trong khả năng cho phép.
Hy sinh tiếng Anh là gì?
Hy sinh tiếng Anh nghĩa là “sacrifice”.
Ví dụ: Many women sacrifice interesting careers for their families.
(Tạm dịch: Nhiều phụ nữ đã hy sinh sự nghiệp vì gia đình của họ).
Xem thêm:
- Lòng dũng cảm là gì? Ý nghĩa, biểu hiện của lòng dũng cảm
- Niềm hy vọng là gì? Loài hoa nào tượng trưng cho sự hy vọng?
- Khiêm nhường là gì? Dẫn chứng về đức tính khiêm nhường
- Chính kiến là gì? Chính kiến hay chứng kiến từ nào đúng chính tả?
- Trịch thượng là gì? Người trịch thượng là người thế nào? Cách đối phó
Hi sinh hay hy sinh từ nào đúng chính tả?
Trong ngôn ngữ Tiếng Việt, chúng ta thường gặp rất nhiều tình huống bị nhầm lẫn bởi khi phát âm và viết từ ngữ tương tự nhau. Trong đó, cặp từ hy sinh hay hi sinh là một trong số những trường hợp như vậy.
Theo quy định mới nhất được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành về chính tả về sử dụng “i” và “y” trong sách giáo khoa thì:
- Trường hợp sử dụng “y” khi đứng trước chữ cái đó là các từ: H, M, L, K, T, Qu
Ví dụ: hy sinh, hy vọng, kỷ niệm, mỹ thuật, lý luận, tỷ lệ, quý trọng,…
- Sử dụng “i” trong những trường hợp còn lại.
Ví dụ: vị giác, tỉ mỉ, bé tí xíu,…
Hy sinh là từ đúng chính tả
Như vậy, với quy định mới này thì từ “hy sinh” là từ đúng chính tả trong tiếng Việt còn “hi sinh” là từ sai chính tả, mặc dù từ này được sử dụng phổ biến hơn.
Sự hy sinh thầm lặng là gì?
Sự hy sinh thầm lặng là hành động hy sinh mà người thực hiện không công khai hoặc không được biết đến rộng rãi. Sự hy sinh này xảy ra khi có ai đó quyết định hy sinh lợi ích của mình cho ai đó hoặc cho lợi ích chung mà không cần đến sự khen ngợi, công nhận của mọi người.
Trong cuộc sống ngày nay, sự hy sinh thầm lặng chính là hành động sẵn sàng giúp đỡ người khác mà không màng đến bản thân, không mong nhận lại.
Dẫn chứng và biểu hiện của sự hy sinh
Dưới đây là những dẫn chứng và biểu hiện của sự hy sinh mà chúng ta đã được nghe đến và gặp trong cuộc sống đời thường.
Biểu hiện của đức hy sinh
- Sẵn sàng giúp đỡ người khác: Những người có đức tính hy sinh sẵn sàng giúp đỡ người khác mà không đòi hỏi hay yêu cầu bất cứ điều gì. Họ làm điều đó bởi họ quan tâm đến sự an vui, hạnh phúc của người khác, trong lòng họ có lòng trắc ẩn.
Người có tính hy sinh sẵn sàng giúp đỡ người khác
- Không để người khác tổn thương: Họ có thể làm bất cứ điều gì để có thể bảo vệ và giúp đỡ những người khác, nhất làm những người yếu thế.
- Giữ lời hứa: Người có đức tính hy sinh thường luôn coi trọng lời hứa, đặt lợi ích của người khác lên trên lợi ích của bản thân. Họ có thể sẽ hy sinh thời gian, công sức hay tài sản của mình để thực hiện lời hứa đó.
- Từ bi, khoan dung: Một trong những biểu hiện thường thấy ở người có tính hy sinh đó là họ luôn quan tâm, thông cảm, bao dung và biết chia sẻ những khó khăn, nỗi đau với người xung quanh.
- Hy sinh cho lợi ích chung: Họ là những người có tinh thần làm việc tập thể cao, sẵn sàng hy sinh cho lợi ích chung của cộng đồng. Và họ tin rằng những hành động đó của mình sẽ đem đến nhiều điều tốt đẹp cho người khác và xã hội.
Dẫn chứng về sự hy sinh
- Trong chiến tranh
Đó chính là những sự hy sinh của các chiến sĩ, không ngại gian khổ tham gia chiến đấu vì Tổ Quốc để mang lại cho nhân dân cuộc sống hòa bình, ấm no. Những người có đức tính hy sinh tiêu biểu đó là: Bác Hồ người đã hy sinh cả cuộc đời của mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, chăm lo, quan tâm đến cuộc sống của người dân; người anh hùng Phan Đình Giót đã dũng cảm, hy sinh thân mình để lấp lỗ châu mai trong chiến dịch Điện Biên Phủ; Tô Vĩnh Diện dùng thân chèn pháo, hay Bế Văn Đàn lấy vai để làm giá súng, …
Bác Hồ đã hy sinh cả cuộc đời mình cho dân tộc Việt Nam
- Trong đời sống hàng ngày
Chúng ta có thể bắt gặp hình ảnh người cha, người mẹ đã lao động vất vả, hy sinh vì con cái để con có cuộc sống đầy đủ, ấm no, tốt đẹp hơn. Hay những người đã hy sinh bản thân để cứu bạn bè khi họ gặp hoạn nạn như: Nguyễn Văn Nam đã hy sinh cứu 5 em nhỏ bị đuối nước, các chiến sĩ cứu hỏa đã hy sinh thân mình để cứu mọi người trong các trận hỏa hoạn…Hay đó là những người chiến sĩ, các giáo viên tình nguyện lên miền núi, biển đảo xa xôi để làm việc, công tác…
Vai trò, ý nghĩa của sự hy sinh trong cuộc sống như thế nào?
Hy sinh là một đức tính cao quý, có giá trị đạo đức của con người và mang tầm quan trọng trong cuộc sống:
Hành động hy sinh có thể giúp tôn vinh, khẳng định giá trị, nhân phẩm của con người, dù là sự hy sinh nhỏ nhất nhưng cũng vô cùng đáng quý và trân trọng. Qua đó thể hiện rằng họ là người có trách nhiệm với cộng đồng, có lòng yêu nước sâu sắc.
Sự hy sinh cũng thể hiện tình yêu, sự chân thành, quan tâm đến mọi người trong cộng đồng. Qua đó, giúp cho suy nghĩ của mọi người tích cực, hơn, cống hiến những điều nhỏ bé tốt đẹp, góp phần giúp cho xã hội phát triển văn minh hơn.
Hy sinh giúp chúng ta quan tâm đến mọi người hơn
Hy sinh rèn luyện cho chúng ta đức tính dũng cảm, tạo động lực để vượt qua những khó khăn, rào cản trong cuộc sống. Từ đó, trở thành tấm gương sáng, truyền cảm hứng cho mọi người cố gắng hơn trong cuộc sống.
Sự hy sinh thầm lặng, cho đi mà không mong đền đáp lại không chỉ giúp cho xã hội tốt đẹp hơn mà còn giúp cho tình cảm con người trở nên gắn bó, gần nhau hơn, thúc đẩy sự đoàn kết của cộng đồng.
Như vậy, bài viết về hy sinh là gì, hy sinh hay hi sinh là đúng chính tả, cùng những thông tin liên quan. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn, từ đó biết sống rộng lượng, hy sinh vì những điều tốt đẹp để cuộc sống thêm nhiều ý nghĩa hơn nhé.
