Tỷ lệ vàng là tiêu chuẩn về cái đẹp từ thời Hy Lạp cổ đại cho đến tận ngày nay. Vậy tỷ lệ vàng là gì? Tỷ lệ vàng là bao nhiêu? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các thông tin về tỷ lệ vàng trong bài viết này nhé!
Nội dung chính
Tỷ lệ vàng là gì?
Tỉ lệ vàng trong toán học và nghệ thuật được chỉ định bằng ký tự φ (phi) trong bảng chữ cái Hy Lạp. Theo đó, nếu như hai đại lượng có tỉ số giữa tổng của hai đại lượng và đại lượng lớn hơn bằng với tỷ số giữa đại lượng lớn và đại lượng nhỏ thì được coi là tỉ lệ vàng.
Nguồn gốc tỷ lệ vàng có từ rất lâu. Nhà điêu khắc, toán học người Hy Lạp Phidias (500 TCN – 432 TCN) là người đã áp dụng tỉ lệ vàng vào thiết kế các tác phẩm điêu khắc cho đền Parthenon.
Triết gia Platon (428 TCN – 347 TCN) thì lại coi tỷ lệ vàng là mối ràng buộc phổ biến trong toán học. Sau đó, nhà toán học Euclid (365 TCN – 300 TCN) đã liên kết tỷ lệ vàng trong việc xây dựng ngôi sao năm cánh.
Xoắn ốc cân đối theo tỷ lệ vàng
Đến năm 1200, nhà toán học Leonardo Fibonacci đã khám phá ra chuỗi Fibonacci có liên kết với tỷ lệ vàng. Vì chỉ ta cần lấy hai số Fibonacci liên tiếp bất kỳ sẽ có được tỷ lệ rất gần với tỷ lệ vàng. Các con số càng cao thì tỷ lệ càng gần với 1.618.
Năm 1509, nhà toán học Luca Pacioli đã viết một cuốn sách nói tới “tỷ lệ thiêng liêng” này và được minh họa bởi nhà danh họa Leonardo da Vinci. Tỷ lệ vàng cũng thường được sử dụng trong các bức tranh và các tác phẩm điêu khắc thời Phục hưng để đạt đến sự cân bằng và vẻ đẹp hoàn mỹ.
Tỷ lệ vàng tiếng Anh là gì? Tỷ lệ vàng trong tiếng Anh là golden ratio.
Cách tính tỷ lệ vàng
Cách tính tỉ lệ vàng như sau: chia 1 đoạn thẳng AB thành 2 phần, trong đó đoạn A dài hơn đoạn B, rồi lấy tổng A+B chia cho A, nếu như kết quả bằng 1.618 thì đó là tỉ lệ vàng.
Công thức tổng quát:
Như vậy, tỉ lệ vàng được ký hiệu bằng Φ, là ký tự thứ 21 của bảng chữ cái Hy Lạp và 1.618 là dãy số tỉ lệ vàng.
Ý nghĩa tỷ lệ vàng trong các lĩnh vực
Hình chữ nhật tỷ lệ vàng
Trong hình học, hình chữ nhật tỷ lệ vàng chính là một hình chữ nhật mà tỷ số giữa cạnh dài và cạnh nhỏ là tỷ lệ vàng, được kí hiệu là φ (phi).
Với tỉ lệ vàng : 
Khuôn mặt tỷ lệ vàng là gì?
Nữ diễn viên Amber Heard sở hữu gương mặt tỉ lệ vàng
Tiêu chuẩn về tỉ lệ khuôn mặt vàng đã có từ rất lâu đời. Nhà điêu khắc Phidias đã tính tỷ lệ và chuyển nó thành thước đo của một khuôn mặt dựa theo con số vàng là 1:1.618. Cụ thể như sau:
- Đỉnh của mũi đến phần giữa môi phải gấp 1.618 lần từ môi đến cằm.
- Chân mày đến mi mắt cần phải có khoảng cách gấp 1.618 chiều dài của đầu lông mày tới phần mi dưới.
- Môi dưới phải dày hơn môi trên, nhưng thể tích trung bình của cả hai môi phải đạt gần bằng 1.618.
Tỷ lệ vàng trong thiết kế là gì?
Tỷ lệ vàng trong thiết kế là tỷ lệ chi phối hầu hết các tác phẩm nghệ thuật và các thiết kế đồ hoạ nổi tiếng trên thế giới. Tỷ lệ này chỉ tồn tại khi ta lấy 1 đường thẳng chia làm 2 đoạn thẳng, đoạn thẳng dài hơn (a) chia đoạn nhỏ hơn (b) bằng tổng chiều dài 2 đoạn (a+b) chia cho a, ta sẽ được con số xấp xỉ 1.618.
Trên thực tế, thiết kế tỉ lệ vàng là hướng đến sự thẩm mĩ, sáng tạo và nâng tầm cái đẹp thông qua sự cân đối và hài hòa. Nói một cách đơn giản, tỉ lệ vàng chính là nhân tố đóng vai trò quan trọng, đại diện cho tính nghệ thuật nhằm tạo sự thu hút, lôi cuốn người xem.
Theo nhìn nhận, não bộ của con người được lập trình để tiếp nhận và bị cuốn hút bởi những hình ảnh, vật thể có sử dụng tỉ lệ vàng. Bởi vậy, khi được áp dụng thì các tác phẩm hay không gian có tỉ lệ vàng sẽ khiến cho người xem cảm thấy yêu thích, hài lòng.
Tỷ lệ vàng trong kiến trúc là gì?
Trong kiến trúc, tỷ lệ vàng là thước đo chính xác nhất được các kiến trúc sư sử dụng để tạo nên sự cân đối và hài hòa trong các chi tiết của ngôi nhà, trang trí nội thất sao cho phù hợp với kích thước của căn phòng. Tỷ lệ này còn giúp kiến trúc sư dễ dàng trang trí, kết hợp màu sắc hài hoà giữa các không gian với nhau.
Đền Parthenon là công trình có tỉ lệ vàng trong kiến trúc
Bên cạnh con số 1,618 thì quy tắc 10-30-60 cũng là một trong những tỷ lệ vàng mà các kiến trúc sư áp dụng khi sơn và trang trí. Khi thiết kế nội thất, một không gian chỉ cần có 3 màu sắc: 1 màu chủ đạo chiếm 60% không gian (sàn, tường), 1 màu chiếm 30% không gian (nội thất) và 1 màu chiếm 10% không gian còn lại (trang trí nhỏ) để tạo điểm nhấn cho ngôi nhà.
Trên đây là tổng hợp các thông tin về tỉ lệ vàng. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn đọc biết được khái niệm tỉ lệ vàng là gì, cũng như cách sử dụng tỉ lệ vàng trong hội họa, kiến trúc, thiết kế logo,… một cách phù hợp nhất.
