Công nghệ tế bào thực vật là gì? Quy trình, thành tựu và ứng dụng

13 Tháng Tám, 2023 106 Tuyentb

Công nghệ tế bào thực vật là nội dung quan trọng trong Sinh học 10, thường xuất hiện trong các kiểm tra và bài thi học kỳ. Nếu các bạn chưa nắm rõ được phần nội dung này thì hãy theo dõi bài viết nhé. Chúng tôi sẽ chia sẻ các thông tin chi tiết để các bạn làm bài được điểm cao.

Công nghệ tế bào thực vật là gì?

Công nghệ tế bào thực vật là công nghệ nuôi cấy các tế bào và mô thực vật ở điều kiện vô trùng để tạo ra các loại cây có kiểu gen giống nhau nhằm mục đích nhân giống.

Công nghệ tế bào thực vật

Công nghệ tế bào thực vật

Nguyên lý hoạt động của công nghệ tế bào thực vật là dùng môi trường dinh dưỡng có thêm các hormone thực vật để tạo điều kiện thuận lợi nhằm nuôi cấy các tế bào thực vật phát triển thành cây. 

Để các tế bào thực vật đã biệt hoá có thể phân chia các tế bào và phát triển thành cây hoàn chỉnh, các nhà khoa học cần phải nuôi cấy tế bào trong điều kiện vô trùng có đầy đủ chất dinh dưỡng cùng những thành phần đã được xác định.

Quy trình thực hiện của công nghệ tế bào thực vật

Sau khi tìm hiểu rõ về khái niệm công nghệ tế bào thực vật là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về quy trình thực hiện công nghệ này qua những thông tin dưới đây.

Quy trình thực hiện của công nghệ tế bào thực vật

Quy trình thực hiện của công nghệ tế bào thực vật

Quy trình công nghệ tế bào thực vật có ba giai đoạn như sau:

  • Giai đoạn 1: Là giai đoạn cần chuẩn bị mẫu nuôi, dụng cụ, thiết bị, hóa chất và môi trường để nuôi cấy.
  • Giai đoạn 2: Là giai đoạn nuôi cấy tế bào thực vật. Giai đoạn này có thể áp dụng nhiều phương pháp nuôi cấy khác nhau, tùy theo từng mục đích như nuôi cấy hạt phấn, nuôi cấy huyền phù tế bào, nuôi cấy và dung hợp tế bào trần hay nuôi cấy mô sẹo.
  • Giai đoạn 3: Là giai đoạn thu nhận sản phẩm (cây con hoặc sinh khối tế bào).

Ứng dụng công nghệ tế bào thực vật

Qua những thông tin bên trên, chắc chắn các bạn đã hiểu rõ công nghệ tế bào thực vật là gì rồi. Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về ứng dụng của công nghệ tế bào này:

Công nghệ tế bào được ứng dụng trong nuôi cấy mô tế bào

Công nghệ tế bào được ứng dụng trong nuôi cấy mô tế bào

Trong nuôi cấy mô tế bào

Công nghệ tế bào thực vật được áp dụng rất nhiều trong nuôi cấy tế bào, cụ thể như sau:

  • Các mô tế bào chuyên hóa được tách ra khỏi cây và đưa vào trong ống nghiệm để nuôi cấy trong điều kiện vô trùng với đầy đủ các chất dinh dưỡng cùng các loại hormone thực vật với tỉ lệ thích hợp.
  • Các tế bào biệt hoá sẽ được đưa về trạng thái chưa phân hoá để tạo nên mô phân sinh, thường được gọi là mô sẹo hay mô callus.
  • Các tế bào mô sẹo sau đó sẽ được phân chia và hình thành nên các bộ phận như rễ, thân, lá và cuối cùng tạo thành một cây con hoàn chỉnh.

Phương pháp nuôi cấy mô này đã đem đến rất nhiều thành tựu như nhân nhanh số lượng lớn các loại cây quý hiếm có thời gian sinh trưởng chậm, cây kháng được các loại virus gây bệnh.

Trong lai tế bào sinh dưỡng

Lai tế bào sinh dưỡng là kĩ thuật lai hai tế bào sinh dưỡng của hai loài thực vật khác nhau. Sau khi loại bỏ được thành cellulose để tạo thành tế bào lai, người ta sẽ đưa tế bào lai vào nuôi cấy trong môi trường đặc biệt để chúng có thể phân chia và tạo thành cây lai khác loài.

Công nghệ tế bào thực vật áp dụng trong kỹ thuật lai tế bào này đã giúp tạo ra các loại giống mới mang những đặc điểm nổi bật của hai loài mà phương pháp tạo giống thông thường không thể tạo ra được.

Trong nuôi cấy hạt phấn, noãn chưa thụ tinh

Hạt phấn và noãn chưa thụ tinh sẽ được nuôi cấy trong ống nghiệm để cho phát triển thành cây đơn bội hoặc lưỡng bội hoá các mô đơn bội nhằm tạo thành cây lưỡng bội hoàn chỉnh. Kỹ thuật này giúp tạo ra các loại cây có kiểu gen đồng hợp tử về tất cả các gen và đem lại nhiều lợi ích trong công tác tạo giống cây trồng.

Một số thành tựu đạt được của công nghệ tế bào thực vật

Sau khi tìm hiểu kỹ về khái niệm, quy trình và ứng dụng của công nghệ tế bào thực vật ở bên trên, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về thành tựu đạt được của công nghệ tế bào này.

Thành tựu của công nghệ tế bào thực vật là tạo ra nhiều loại cây giống

Thành tựu của công nghệ tế bào thực vật là tạo ra nhiều loại cây giống

Trên thế giới, nhờ công nghệ này mà hằng năm đã nhân giống được hơn 50 triệu cây giống mới, tuy nhiên chúng mới đáp ứng được khoảng 20% nhu cầu sản xuất.

Ở Việt Nam, công nghệ này đã giúp nhân giống nhanh các loại cây trồng với gen nổi trội, chống chịu sâu bệnh tốt và cho năng suất cao.

  • Cây lâm nghiệp: Trầm hương, bạch đàn, keo,…
  • Cây công nghiệp: Cao su, cà phê, mía, chè,…
  • Cây nông nghiệp: Cà chua, khoai lang, khoai tây,… 

Hy vọng bài viết này mang đến những thông tin hữu ích để các bạn có thể hiểu rõ về công nghệ tế bào thực vật. Từ đó có thể trả lời được các câu hỏi trong bài thi, bài kiểm tra chính xác để đạt được điểm cao. Nếu còn vấn đề gì chưa rõ về nội dung trong bài viết, các bạn hãy đặt câu hỏi ở bên dưới bình luận để chúng tôi giải đáp chi tiết nhé.

Xem thêm:

Bài viết liên quan